Mục này được thực hiện nhằm tạo cơ hội cho chư huynh đệ, đạo hữu sống cách xa nhau có thể chia sẻ kinh nghiệm tu tập, hoặc trao đổi những vấn đề nan giải trong Pháp học cũng như Pháp hành, để cùng nhau tìm hiểu, bàn bạc, góp ý bổ túc, hầu giúp nhau điều chỉnh chánh kiến trong biển Phật Pháp mênh mông, sâu thẳm và vi diệu.
Với tiêu chí đó, đề nghị quý vị không nên đặt những câu hỏi quá xa vời thực tại tu học của mình hoặc những vấn đề chi ly có tính tầm chương trích cú trong kinh điển, vì điều đó mỗi người có thể tự tra cứu lấy để khỏi làm mất thì giờ của huynh đệ đồng đạo.
Để gởi câu hỏi, xin nhập vào mẫu bên dưới, chúng tôi sẽ cập nhật câu trả lời lên website trong thời gian sớm nhất.
Ngày gửi: 23-03-2019
Câu hỏi:
Dạ thưa thầy!
Con lại sai nữa rồi, ngày xưa vật chất không đầy đủ như bây giờ mà các vị ngày ấy còn chăm lo được cho cha mẹ.
Con thấy là làm gì không quan trọng, quan trọng là con có "vô ngã" hay không? không phải cứ vô ngã thì nghĩ con làm mọi việc hợp lý, nhưng cái đúng chỉ có khi thấy ra cái sai. Vậy cái gì con đang cho là đúng con cứ làm, khi nào thấy sai con điều chỉnh, cứ vậy cứ vậy mà sống.
Thưa thầy! mấy hôm trước con ghé ngang một khu dân cư sầm uất, trong con khởi lên tâm chán chường vì thấy xã hội ngày càng phân hóa giàu nghèo, có chút mặc cảm, chút phân bua... qua đó con mới thấy nếu con cứ đòi đi về một chốn an bình (trong mơ tưởng của con, mà chắc rằng chẳng có) thì con không có cơ hội phát hiện các tâm ấy trong con còn tồn tại như thế nào.
Dạ thưa thầy, vậy mọi chuyện dù sai hay đúng đều không có ý nghĩa gì lớn? Điều có ý nghĩa duy nhất với bản thân con bây giờ là con có thấy tâm con sinh khởi không? có hiểu mình không?
Thưa thầy, những lời con viết ra đây đó cũng là những lời pháp con nghe thầy giảng, nhưng mà con lúc nhớ lúc quên, lúc hiểu khía cạnh này, lúc hiểu khía cạnh khác.
Con xin chúc thầy sức khỏe và có một chuyến hoằng pháp thuận lợi bình an!
Ngày gửi: 20-03-2019
Câu hỏi:
Con thành kính đảnh lễ thầy.
Thưa thầy con đã thấy ra nguyên lý đoạn tận khổ. Thực ra khổ là phần rất nhỏ trong toàn bộ hoạt động đời sống của một người. Tập đế và khổ đế không phải là hai sự kiện riêng lẻ mà là một trong một chuỗi của tiến trình tâm. Khổ chỉ cái ngọn của hoạt động tướng biết, là cái ngọn của cái khởi lên xuất phát từ tiến trình tâm tự hư cấu. Đoạn tận khổ thì phải làm cho tướng dụng của tâm (tướng biết) đúng như thực, cụ thể là tánh biết soi sáng giúp cho ý thức nhận biết pháp đúng như những gì mà mắt, tai, mũi, lưỡi, thân cung cấp. Tánh biết giúp tướng biết thanh tịnh thì thực ra chủ yếu là thấy ra cái khởi lên tự hư cấu của tiến trình tâm. Vì cái này là cái làm hỏng đi tướng biết trung thực. Khi tướng biết hoạt động trung thực thì khổ biến mất vì cơ chế đưa đến khổ không còn nữa.
Về lý là như vậy nhưng trên thực tế thì đơn giản hơn. Tánh biết rỗng lặng, trong sáng ngay trên thân, thọ, tâm, pháp. Cái hư cấu tự khởi lên hay phản ứng trên đối tượng bên ngoài hay nó tự phản ứng trên chính nó mà thấy nó như nó đang là thì hư cấu khởi lên từ tiến trình này sẽ tự diệt đi. Con nhận thấy trong sự điều chỉnh này thì tánh và tướng đều quan trọng. Tướng biết phải trải nghiệm thì mới không bị lừa, tánh phải phát huy thì mới giúp tướng đủ sáng suốt mà không nhầm lẫn. Con thấy điều này là chỗ vi tế hơn một chút đúng với câu nói của thầy: “Tu là điều chỉnh nhận thức và hành vi”.
Khi một người phải sống với những thuận cảnh, nghịch cảnh trong đời thì đó chính là cái duyên bên ngoài khi được đưa vào trong làm cho tiến trình tập đế, khổ đế khởi lên nhờ vậy mà tánh biết phát hiện ra được cái gì đang thực sự diễn ra nơi thân, thọ, tâm, pháp. Vì vậy mà thầy nói: “Cuộc đời là một trường thiền, sống trong cuộc đời ý nghĩa thực sự chỉ có một, đó là học ra bài học mà pháp đem đến cho mỗi người”.
Tóm lại khổ không phải ở bên ngoài mà nó ở ngay sân khấu tâm của chính mình. Con có nhiều bài muốn chia sẻ với mọi người nhưng vì thầy quá nhiều việc nên con hạn chế tối đa, mong thầy thông cảm.
Con xin cám ơn thầy đã đọc
Con xin chào thầy.
Ngày gửi: 17-03-2019
Câu hỏi:
Con xin thành kính đảnh lễ Đức Phật,
Con xin thành kính đảnh lễ Thầy,
Kính bạch Thầy,
Con có một người bạn rất tốt bụng, hiền lành nhưng có một cái bệnh là thích chơi game. Đến nỗi là lúc ăn cơm với gia đình, đến đêm đi ngủ vẫn chơi. Cả nhà góp ý nhiều lần nhưng vẫn không thay đổi được.
Con thấy cái quan trọng là chỉ cho bạn con thấy ra được sự thật để anh ấy tự điều chỉnh hành vi, thay là vì bắt anh ấy thay đổi trước.
Con có làm bài thơ gửi tặng bạn con và chia sẻ với bạn bè đồng đạo. Con kính xin Thầy từ bi chỉ bảo thêm cho chúng con ạ.
Chơi game
Bởi mê mải chơi game
Nên lãng quên hiện tại
Cả nhà đang ăn cơm
Bố vẫn nghịch điện thoại.
Chơi gì cũng có ích
Nếu tỉnh thức thảnh thơi
Trọn vẹn từng giây phút
Mỗi lúc một việc thôi.
Nghiện game hay nghiện thuốc
Cũng là bị lệ thuộc
Cả bầu trời bao la
Cớ sao thích ràng buộc.
Thích chơi thì cứ chơi
Nhưng hãy nhìn cho rõ
Cuộc sống chỉ an lạc
Khi sáng suốt tự do.
Con xin thành kính đảnh lễ Thầy
Con
Ngày gửi: 16-03-2019
Câu hỏi:
Con thành kính đảnh lễ Thầy.
Con nghe pháp và thấy ra cuộc đời này không khổ đau mà là do bản ngã tham sân si của ta làm ta khổ khi ta dính mắc vào... đó là cốt lõi của Phật pháp. Nên con sống đúng theo tinh thần:
Khi xúc chạm việc đời
Tâm không động không sầu
Tự tại và vô nhiễm
Là phúc lành tối thượng.
Cứ sống đúng tốt trong mọi hoàn cảnh là tùy duyên thuận pháp. Tâm mình biết là được, chứ không phải mong cầu sự nhìn nhận quan tâm của người khác.
Con kính trình pháp với Thầy. Kính xin Thầy chỉ dạy cho con.
Con cảm ơn Thầy. Kính Thầy!
Ngày gửi: 16-03-2019
Câu hỏi:
Thưa Sư, Sư là một vị Thầy đáng kính và từ bi, và khéo dạy cho chúng cư sĩ chúng con, con xin cám ơn Sư. Sư đã rất khéo giảng từ hai quyển sách Thực Tại Hiện Tiền và Sống Trong Thực Tại, Sư đã khéo dạy Tứ Diệu Đế và Bát Chánh Đạo trong ấy.
Và thưa Sư, 5 uẩn chỉ làm việc đúng trách nhiệm và bổn phận của nó do cái này có thì cái kia có mà thực chất nó không hề có thực thể, và đau khổ là do ta không nhìn thấy được sự vận hành của 5 uẩn rồi bám chấp vào 5 uẩn, và rồi làm sai nên nó đưa đến cái âu lo, sợ hãi và khổ đau. Chỉ vì không nhìn thấy sự thật, nếu ta không làm sai nữa thì cái kết quả ta nhận được là sẽ không còn âu lo, sợ hãi và khổ đau. Con xin cám ơn Sư.
Ngày gửi: 15-03-2019
Câu hỏi:
Kính Thầy, cho con xin trình pháp ạ.
Con đã nghỉ công việc gắn bó lâu năm, và đang thất nghiệp. Con cũng đã ly hôn vài năm. Trừ khi về quê thăm gia đình thì còn lại con ở một mình, cũng ít khi gặp gỡ ai nói chuyện, chỉ thỉnh thoảng giao tiếp với mọi người xung quanh bằng cách nhắn tin qua thiết bị điện tử. Ở một mình được gần nửa năm rồi nhưng con chẳng hề thấy buồn phiền chút nào, thậm chí còn thấy hạnh phúc, thoải mái hơn. Nếu không vì phải kiếm tiền để sinh sống, con thấy ở vậy luôn càng khỏe Thầy ạ (dù mọi người xung quanh thì xót xa cho hoàn cảnh của con).
Tâm chánh niệm bữa nay cũng tự nhiên hơn và mạnh hơn. Nhiều khi tâm mãi chạy theo ngoại cảnh, sau đó sẽ bị những cú đấm cảm xúc bất ngờ làm cho tê tái, nên giờ tâm đã chịu khó luôn luôn quay về chánh niệm với hiện tại. Con cứ quan sát đủ thứ tư tưởng, cảm xúc... khởi lên trong đầu, nó khởi liên tục, miên man, chẳng khi nào dứt: từ vui vẻ hưng phấn, quyết tâm, cho đến chán chường, mệt mỏi, thất vọng... Con thấy mỗi khi bị những thứ đó, chỉ cần chánh niệm ngay lại thì tâm lại dễ chịu, vui tươi. Và cứ quan sát thôi, chẳng muốn trụ lại vào bất cứ gì, thế rồi giờ chánh niệm cứ như là đôi bạn thân thiết với tâm vậy Thầy ạ.
Có hôm đau đầu quá mà ráng đọc sách, tâm chạy ra ngoài, mắt thì dán vào câu chữ, và lại càng đau đầu hơn. Khi thả sách xuống để trọn vẹn với mình thì dễ chịu hơn Thầy ạ. Thỉnh thoảng con bực mình vì không thể duy trì sức khỏe tốt liên tục để làm nhiều việc... nhưng ý muốn duy trì đó cũng là khổ đúng không thưa Thầy, vì bản chất cơ thể là vô thường.
Những buổi chiều tà, vào thời gian chập choạng, thường là lúc con thấy tăm tối và cô đơn, nhưng giờ mỗi lần cảm thấy thế, chỉ cần chánh niệm lại là lại thấy không còn cảm giác đó nữa. Đêm khuya nếu không ngủ được, chỉ cần mở pháp thoại lên là con ngủ ngay rất ngon lành. Con cũng quan tâm tìm hiểu các cách để bảo vệ thêm sức khỏe của mình.
Con nhận ra thật ra khi tu hành thì mình cũng chẳng mất mát gì cả, ban đầu mới tu thì tưởng như mình phải dứt bỏ niềm vui khoái lạc, dứt bỏ thế gian... ghê gớm lắm. Nhưng giờ thì con nghĩ chẳng qua ban đầu phải xa lìa những thứ như thế để luyện tâm thôi, còn những gì mình có vẫn còn đây, chẳng mất đi đâu cả. Có khác chăng giờ đây là cảm giác yêu thương, tươi mới, trân trọng mọi thứ, không dính mắc trong tâm, thoát ra được những quỵ lụy sâu thẳm trong tư tưởng của mình... Còn lại mọi thứ vẫn còn đó, nguyên vẹn và tinh khôi.
Thưa Thầy, có gì cần chỉ bảo thêm xin nhờ Thầy chỉ bảo giúp con.
Con cảm ơn Thầy và xin đảnh lễ Thầy.
Ngày gửi: 13-03-2019
Câu hỏi:
Kính sư!
Con hiện đang sống ở Mỹ. Qua tìm hiểu Phật đạo, nghe và đọc nhiều, rồi hành nhiều pháp... nhưng lòng con vẫn chưa thấy thỏa mãn.
Cách đây ít tháng, tình cờ vào nghe thử bài giảng của Sư. Thú thật nghe mấy bài đầu, vẫn nghĩ cũng chung chung, giáo điều thôi. Nhưng có hôm con được nghe Sư chia sẻ cái thật để hành qua nguyên lý Phật dạy mà Sư đã thực hành, thực thấy. Cách hướng dẫn của Sư chạm vào dòng suy nghĩ ẩn tàng như được điểm trúng vào huyệt đạo. Và con đã thực hành trở về thực tại đang là.
Nay, con mạo muội gởi những dòng này để tỏ chút lòng biết ơn đến Sư. Xin Sư nhận của Con một lạy.
Con đang thực hành, như sau: Khi đang làm gì, lúc đi, đứng, nằm, ngồi, ăn, nói, lái xe.. con biết mình đang làm việc đó. Nếu tâm bị phóng, con nghĩ trở về, trọn vẹn, trong sáng.
Trong sinh hoạt, giao tiếp hằng ngày, khi tâm con nổi tham hay sân, có khi con phát hiện ra, nó liền tự nhiên biến mất, nhưng cũng có khi sau đó con mới thấy được.
Xin Sư chỉ dạy Con đã hành đúng, sai. Có gì bổ sung thêm.
Kính chúc Sư Sức khỏe, kính mừng khánh tuế Sư lần 76.
Ngày gửi: 12-03-2019
Câu hỏi:
Con thành kính đảnh lễ thầy.
Thưa thầy con xin chia sẻ đạo. Chia sẻ đạo đúng là điều được chia sẻ phải không hại mình hại người. Đòi hỏi, thái độ chia sẻ đúng là chia sẻ đúng với cái mà mình đã thấy ra và chia sẻ với tâm trong sáng không có ý đồ gì của cái ta ảo tưởng trong đó.
Con xin chia sẻ nguyên lý trái mít non thì cứ trọn vẹn với độ non của nó như nó đang là. Trong việc thấy ra sự thật và sống đúng với sự thật thì điều kiện tiên quyết là pháp tự tu. Tức là nhận ra tánh biết và phát huy tánh biết. Việc nhận ra tánh biết chỉ xuất hiện khi nhân duyên đầy đủ. Điều này nằm trong vận hành của pháp hay sự trải nghiệm đời sống của mỗi người chứ không thể rèn luyện mà thành. Sống với thực tại thì tánh biết và tướng biết phải hài hòa với nhau. Nếu niệm thân, thọ, tâm, pháp mà cực đoan thì sẽ trở ngại tướng biết. Nói là nói vậy chứ thực ra trong sự thấy ra đã có cái ta chen vào làm mất đi sự trong sáng tự nhiên rồi. Ngược lại nếu mà cố tìm hiểu pháp qua lý trí chánh niệm thì thực ra cũng đang loay hoay trong sinh tử. Trở ngại cho sự trở về, trọn vẹn, trong sáng với thực tại hay tánh tướng viên dung đó chính là bản ngã. Kỳ lạ một chỗ là tánh biết biết mà như không biết mà lại phát hiện ra bản ngã và giúp tướng biết chính xác nên không rơi vào tưởng là, cho là, phải là, sẽ là.
Như vậy thái độ sống với thực tại có 02 phần. Một là tánh biết rỗng lặng trong sáng, hai là khi tướng biết hoạt dụng thì cũng hoạt dụng với thái độ rỗng lặng trong sáng, vô vi. Thái độ này chính là khi hữu sự thì thận trọng, chú tâm, quan sát. Thận trọng, chú tâm, quan sát mà được ứng ra tự nhiên vô tâm thì sẽ trọn vẹn với thực tại như là đang đi, đang làm việc. Thận trọng, chú tâm, quan sát không phải là một cách sống đơn thuần mà nó có một giá trị đặc biệt lớn đó là tiếp nhận cái thực để chuyển hóa những cái ảo tưởng bên trong đặc biệt là phần vô thức. Có những trường hợp nhờ thấy ra mà đoạn diệt, có những trường hợp nhờ trọn vẹn với cái thực mà cái ảo được đoạn diệt. Điều này con thấy ra là trên thực tế cái ta vô thức cứ sinh diệt, sinh diệt và con cứ thấy. Thấy hoài mà cũng không hết nên thôi, buông luôn cho rồi. Vậy mà tự động trọn vẹn với cái thực đang là.
Con nhận ra trong đời sống những cái đơn giản nhất như đi, đứng, nằm ngồi có một giá trị cực kỳ lớn trong sự điều chỉnh nhận thức và hành vi. Chỉ cần trở về, trọn vẹn, trong sáng với thực tại thì ảo tưởng biến mất đó là sự chuyển hóa vô thức lẫn hữu thức. Tánh biết thì vẫn sáng suốt, định tĩnh, trong lành. Tướng biết thì vẫn cứ hoạt động bình thường. Khi bản ngã xuất hiện thì dễ dàng nhận diện mà không phải trôi lăn như trước đây do không rõ đâu là thực, đâu là ảo nên cứ bị đánh lừa hoài. Con chỉ chia sẻ vậy thôi thầy ạ. Con xin cảm ơn thầy đã đọc.
Con xin chào thầy.
Ngày gửi: 09-03-2019
Câu hỏi:
Kính Thưa Thầy.
Từ ngày gặp Thầy tại SĐ đến nay con thường đọc lại các tin nhắn Thầy gửi cho con mà lòng dâng tràn niềm hoan hỷ, xúc động. Nhờ duyên lành này con đã quen biết với bạn đạo ở Sa Đéc và được chia sẻ thẻ nhớ về các bài giảng của Thầy và các sách đọc như Sống trong thực tại, Thư Thầy trò (Ngày nào con cũng học từ Thầy qua trang Hỏi Đáp và qua những bài pháp thoại). Con ngưỡng mộ, khâm phục và tri ân Thầy rất nhiều, dù tuổi cao, bận nhiều phật sự nhưng lúc nào Thầy cũng ân cần trả lời những câu hỏi của tất cả chúng con bằng trí tuệ uyên thâm nhưng thật bình dị, trong sáng về nhiều khía cạnh của đạo và đời. Thầy là Bụt, là Bồ tát hiện ra cứu độ khi chúng con bị đắm chìm trong bể khổ.
Thầy Tôn Kính.
Con như một đứa trẻ mới chập chững tập đi và thấy mình thật may mắn, hạnh phúc vì lúc nào cũng cảm nhận như có Thầy bên cạnh soi sáng, chỉ dẫn con từng bước ra khỏi vô minh. Giờ con đã nhận ra lời Thầy dạy mình không cần làm gì, không thêm bớt gì là không để cảm thọ vui buồn, hờn giận chê khen… làm ảnh hưởng cái tính thật của pháp, vì cuộc sống đã hoàn hảo đầy đủ chân, thiện, mỹ rồi. Con không biết diễn tả sao những trải nghiệm hiện tại, con cũng không cố gắng nỗ lực gì, chỉ thận trọng, chú tâm quan sát, thường trở về với chính mình, soi sáng thân tâm mình, những gì mình làm được để phục vụ, giúp đỡ người khác thì mình cố gắng làm mà không bám víu, mong cầu gì cả. Gần đây con hay bị cơn đau thắt ngực, khó thở, con thả lỏng toàn thân, cảm nhận cơn đau sinh diệt mà không một chút đối kháng nào.
Khi đọc lời chia sẻ của các bạn đạo con trực nhận ra trong đó có mình “với tánh biết và ở đó có tất cả, từ bi bác ái, yêu thương, nhường nhịn, tha thứ vv... mà không cần phải cố gắng luyện tập” ; “từ khi nghe pháp thoại của Thầy thì con không còn muốn đến chùa, không phải con không còn tôn kính nơi thiêng liêng nữa mà Phật luôn ở trong tâm con, lúc nào nhắc đến Đức Phật là lòng con rất hoan hỷ, cảm thấy rất tôn kính”.
Thưa Thầy, con không biết mình đang sống với lý trí hay là tánh biết, vì bên ngoài con có vẻ lặng lẽ, thờ ơ, không còn linh hoạt như trước, đôi lúc có hữu sự thì vẫn còn tham sân si khởi lên và ngay đó con liền nhận ra mình đang thất niệm. Con lại trở về trọn vẹn trải nghiệm từng giây phút trôi qua và con thấy cuộc sống thật ý nghĩa, nhiệm mầu Thầy ạ.
Nhân ngày sinh nhật của Thầy, nguyện cầu chư Phật gia hộ Thầy luôn mạnh khỏe để mang ánh sáng giác ngộ đến muôn người, con xin thành kính đảnh lễ Thầy ba lạy từ phương xa.
Con trình bày có gì chưa đúng xin Thầy chỉ dạy cho.
Ngày gửi: 08-03-2019
Câu hỏi:
Con kính đảnh lễ Thầy!
Nhân dịp sinh nhật Thầy con kính chúc Thầy thật mạnh khỏe, bình an, chúc cho mọi ý nguyện của Thầy được viên mãn.
Thưa Thầy, con xin trình Pháp về sự THẤY ạ.
Thấy với con là cả quá trình khám phá từng lớp che lấp. Từ bản ngã, lý trí, rồi tánh biết thấy pháp (thỉnh thoảng thấy), cho đến khi lực Chánh niệm tỉnh giác thường hiện hữu trong đời sống nơi con phát hiện ra có một "Tâm biết" (con tạm dùng từ "tâm biết" vì con không biết dùng từ nào khác cả). Khi Tánh biết thấy pháp rồi thông qua "Tâm biết" này để định ra cho cái thấy một cái tên hoặc một hình dáng, "Tâm biết" này với con nó luôn đi cùng Tánh Biết. Cứ tiếp tục trải nghiệm thì trong sự thấy rời ra khỏi "Tâm biết" này và ngay đó con trực thấy ra điều thầy dạy "biết mà như không biết".
Có giai đoạn con rơi vào sự đề cao việc thấy lý, và có thái độ chấp vào thấy lý, điều này khiến cho con khi tương tác trực tiếp trên Sự vụng về và lúng túng, khi thấy ra điều này con mới bắt đầu chạm vào Sự tự nhiên hơn. Con hiểu rõ nét hơn "lộ trình": thấy lý thông qua sự, và từ sự để thông lý, rồi lý sự mới viên dung.
Thưa Thầy, khi mắt thấy sắc con nhìn đối tượng thông qua cái tên gọi (ví dụ như thấy cái bàn thì định danh nó là cái bàn), khi nơi con rời ra khỏi lớp tên gọi này trải nghiệm một thời gian con thấy ra lớp hình tướng về đối tượng (thấy cái bàn không thông qua tên gọi cái bàn nhưng thông qua hình ảnh về cái bàn), khi rời ra lớp hình tướng về đối tượng (con trải nghiệm một vài lần thôi ạ) thì lúc này mắt thấy sắc chính là sắc tướng như nó đang là (nó mới mẻ, trong sáng và tĩnh lặng). Và khi bên trong tương tác với bên ngoài vẫn thường chánh niệm tỉnh giác thì không sinh khởi tâm sân, nhưng con lại thấy trong thái độ lại có chất sân và cũng có cả sự cảm thông (sự cảm thông này tùy duyên lúc hiện hữu, lúc vắng mặt). Thưa Thầy, khoảng thời gian gần đây con cảm nhận trong con có một khoảng trống mà duyên bên ngoài không tác động đến được. Sống chung với mỗi thành viên trong gia đình tình cảm nơi con với họ có lúc thật thân thương, đáng yêu, nếu cần con có thể hi sinh cả tính mạng, nhưng có lúc lại nhạt lắm. Cho dù là thân thương, đáng yêu hay nhàn nhạt thì con nhận diện rõ thái độ không dính mắc bởi ngã sở hữu con ta, chồng ta, mỗi thành viên trong gia đình họ như người dưng vậy Thầy ạ.
Con chính là con nhưng con không phải là con. Mọi thứ với con giờ thật giản dị, thật bình thường. Với con việc Thầy sử dụng ngôn từ, để mô tả và chuyển tải Sự Thật tới người nghe, người đọc cũng thật vi diệu. Con xin kính tri ân Thầy. Con chào Thầy ạ.