Con niệm Phật như vậy là rất tốt. Pháp môn nào đức Phật dạy nếu tu đúng cách đúng hướng đều đưa đến giác ngộ giải thoát. Thiền mục đích là thấy thực tánh chân đế, hay gọi là kiến tánh,  vì vậy khi thực sự chánh niệm tỉnh giác thì không còn ý niệm "Ta thấy", "Ta đang làm" nữa. Chánh niệm thì không còn ngoại duyên chi phối, Tỉnh giác thì rỗng lặng trong sáng nên không bị vui buồn mừmg giận chi phối nữa. Mục đích của niệm Phật cũng để đưa đến chánh niệm tỉnh giác trong vô niệm (không, vô tướng, vô tác, vô nguyện), cho nên mới an nhiên tự tại.

Nếu niệm Phật mà để tham cầu chứ không thanh tịnh sáng suốt là tại niệm sai cách, sai hướng. Thiền mà vọng cầu sở đắc, lấy cái này bỏ cái kia, lăng xăng tạo tác để trở thành là do thiền không đúng. Vậy cần chỉ ra chỗ sai chỗ đúng để chia sẻ và giúp nhau thấy ra sự thật trên đường tu học là điều rất cần thiết, đó chính là kiến hòa đồng giải vậy. Cám ơn con đã chia sẻ kinh nghiệm tu tập để giúp thức tỉnh những bạn đạo đang hành sai pháp môn của mình.

Thiền không phải là một pháp môn tách rời Phật Pháp nên muốn biết rõ về thiền thì nên học hỏi Phật Pháp cho thông suốt. Nhiều người muốn đi tắt nên chỉ học theo phương pháp thiền của một trường phái nào đó mà không biết gì về Phật Pháp, như vậy thì lợi bất cập hại. Ví như một người thích ăn phở chỉ tìm phở mà ăn không biết gì về phép dưỡng sinh trong ăn uống (thực dưỡng). Thiền chỉ hữu ích khi biết sử dụng đúng nguyên lý, đúng mục đích và đúng mức độ, nếu không chỉ phí công vô ích mà còn đi xa chân lý hoặc tẩu hỏa nhập ma nữa là khác.

Trong trang web này có khá nhiều sách giới thiệu về thiền, con vào Thư Viện đọc Kinh, Sách, Văn, Thơ... để nâng cao trình độ Phật Pháp. Vừa rồi thầy mới giới thiệu một bạn đọc sách thầy viết để có gì muốn hỏi thì thầy dễ trả lời hơn. Nên đọc theo thứ tự những cuốn sách sau đây: 1) Con đường hạnh phúc, 2) Tuyển tập thư thầy, 3) Thực tại hiện tiền, 4) Sống trong thực tại, 5) Thiên Phật Giáo: Nguyên Thủy và Phát Triền, 6) Vi Tiếu. Con nhớ là khi chưa thông suốt, tuyệt đối không hành theo một phương pháp nào cả. Phương pháp chỉ đưa đến kinh nghiệm cục bộ chứ không mở toang cánh cửa tâm hồn để đón ánh sáng mặt trời chân lý.

Con biết lỗi là tốt rồi. Làm sai cũng là chuyện thường tình, điều quan trọng là biết mình sai và biết học ra từ cái sai tính chất tư ý tư dục của cái ngã chủ quan lầm lạc. Để sửa chữa lỗi lầm này con nên hành pháp Tạ Sám mà thầy đã thực hành và chỉ cho nhiều người thực hành rất hiệu nghiệm, đã chuyển hóa được điều sai xấu thành đúng tốt. Với người trí điều bất thiện có thể trở thành duyên cho điều thiện và thậm chí duyên cho giác ngộ giải thoát nữa. Con lo lắng cũng là tốt, bởi vì lo lắng chính là biết ăn năn hối lỗi và là dấu hiệu cho thấy con đã bắt đầu biết tàm quý đối với tội lỗi. Trong một lần thuyết pháp nào đó con nên nói với mọi người về sai lầm của mình vừa để chia sẻ với mọi người bài học quý giá này, vừa là một hình thức công khai sám hối. Sau đây là pháp Tạ Sám của thầy, con có thể ứng dụng và phổ biến vì lợi lạc cho mọi người.

Pháp Tạ Sám

Lần đầu tiên, con đến trước bàn thờ Phật, đảnh lễ. Rồi ngồi yên tĩnh nghĩ đến Ân Đức Tam Bảo, cha mẹ, Thầy Tổ, các bậc ân nhân, chư Thiên Long Thần Hộ Pháp và tất cả chúng sanh, rồi cung kính đảnh lễ tạ ơn.

Tu hành tốt nghĩa là gieo nhân đúng tốt có thể giác ngộ giải thoát hoàn toàn hoặc nếu còn tái sinh thì sẽ cho quả lành trong những kiếp sau. Còn một người sinh ra phần lớn bị chi phối bởi sinh nghiệp (Janakakamma) là do nhân đã tạo trong những kiếp sống trước, sẽ cho quả trong sinh mệnh hiên tại của người này. Cho nên nghiệp quả của sinh mệnh (= sinh nghiệp) có thể tiên đoán được qua lá số tử vi. Đó là mặt thụ động bất khả kháng của nghiệp quả mà có nhiều chủ thuyết cho là số mệnh. Theo Phật giáo thì đời sống không phải chỉ là mặt quả trong sinh nghiệp (tạm xem như số mệnh đi), nhưng còn có mặt chủ động tạo nhân mới nữa, đó là thái độ của mỗi người đối với sinh mệnh mình. Nếu tạo nhân tốt có thể giúp cải thiện nghiệp quả về sau. Tuy nói chuyển nghiệp, nhưng người tu chỉ lo chuyển nhân chứ không lo chuyển quả.  Và tuy nói đức năng thắng số  nhưng có chuyển được nghiệp quả thì cũng chỉ ở một mức độ nào đó thôi, dù đã giác ngộ giải thoát, vì quả trong sinh nghiệp khó mà loại trừ hẳn được, trừ phi nhập vô dư Niết-bàn. 

Đức Phật dạy nghiệp quả là bất khả tư nghì (acinteyya). Không nên đánh giá, phê bình hay suy đoán chủ quan, vì nghĩ ngợi nhiều quá về điều này có thể đưa đến "tẩu hỏa nhập ma". Đức Phật là bậc Toàn Giác vẫn bị rất nhiều nạn và còn bị đau bụng mới nhập diệt. Đức Chúa bị hành hình trên cây thánh giá đến chết.. Ngài Mục Kiền Liên thần thông quảng đại mà chết bị phân thây v.v... Cho nên, những người tu hành tốt họ có thể giác ngộ giải thoát hay có phước quả về sau, còn trong sinh nghiệp của kiếp sống hiện tại thì vẫn phải nhận lấy hậu quả của nghiệp quá khứ như thường. Như vậy tuy có chánh niệm tỉnh giác nhưng đến tuổi già, tế bào não bị suy yếu vẫn có thể quên. Chánh niệm tuy cũng có nghĩa là nhớ (rememberance) nhưng nghĩa trong thiền là không bỏ quên thực tại hay tâm trọn vẹn với thực tại (mindfulness) nên nếu do nghiệp hay do tế bào não suy nhược thì có thể chuyện gì qua là quên ngay, nhưng với thực tại thì vẫn minh bạch. Vậy cần phải phân biệt giữa hai trạng thái quên mà vẫn minh bạch với quên mà lú lẫn.

1) Giác ngộ là một từ rất rộng để chỉ trình độ tu chứng khác nhau như sau: Có niềm tin nơi Pháp; thông hiểu được Pháp; thấy được thực tánh của danh sắc; thấy pháp sinh diệt; thấy vô thường, khổ, vô ngã; thấy đâu là pháp đâu là phi pháp; có 7 pháp thanh tịnh; chứng đạo và quả Tu-đà-hoàn, Tư-đà-hàm, A-na-hàm, A-la-hán, Duyên Giác Phật, Toàn Giác Phật. Tùy theo trình độ giác ngộ mà còn tham sân si ... hay không. Một bậc giác ngộ đến Thánh đạo quả Tu-đà-hoàn vẫn còn sân, dục ái, sắc ái, vô sắc ái, ngã mạn, trạo cử, vô minh, vẫn còn vợ chồng con cái. Chỉ có bậc A-la-hán, Bích Chi Phật, Toàn Giác Phật mới hoàn toàn không còn vô minh ái dục. Nếu con thật sự hiểu được những trình độ tu chứng trên như thế nào thì tự con sẽ biết ai giác ngộ tới đâu ngay thôi, chứ bây giờ thầy có nói gì đi nữa con cũng đâu biết thực hư ra sao, phải không con? Lần sau nhớ đừng hỏi câu hỏi như vậy nữa nghe!

2) Con hiểu cuộc đời là giả tạm thật sao, hay chỉ nghe người ta nói rồi tưởng tượng lung tung? Nếu con thật sự thấy đời là giả tạm thì hạnh phúc đau khổ gì cũng đều giả tạm, vậy con lo sợ có ích gì? Theo thầy  tạm thì có vì cái gì cũng vô thường sao không tạm bợ được, nhưng  giả thì không, giả thì sao đói lại ăn, khát lại uống, lạnh đắp chăn, nóng mở quạt? Vậy trên đời cái gì cũng thật cả chỉ có cái ta ảo tưởng tưởng tượng vẽ vời ra đủ thứ trên đời mới tạo ra một cuộc sống giả vọng cho riêng nó mà thôi. Thực ra,  cuộc sống có hai mặt: thật và giả. Thấy được cái gì thật, cái gì giả may ra con mới hành động, nói năng, suy nghĩ đúng theo cái thật, không theo cái giả. Nếu thấy đúng làm đúng theo cái thật thì không phải là thanh tịnh, cực lạc sao? Còn một khi đối với các pháp vô thường tạm bợ mà con lại có ảo tưởng chấp ta và của ta, rồi vọng cầu chúng thường, lạc, ngã theo ý mình, không thấy rõ bản chất vô thường, khổ, vô ngã của chúng thì đó không phải là con đã tạo ra cho mình một cuộc sống giả tạm hay sao? Và hậu quả đương nhiên là phiền não khổ đau, luân hồi sinh tử, đúng không con?

Con hỏi thầy bây giờ con phải làm sao ư? Lẽ ra điều đó con phải tự hỏi con mới đúng. Đừng hỏi buồn vui của ai làm gì. Nếu con không chịu nhìn lại chính mình để ngay nơi thân tâm có vui có buồn ấy mà thấy ra cái gì chân cái gì giả, thì làm sao tự điều chỉnh nhận thức và hành vi cho đúng tốt (thuận pháp) đây?Không ai thay thế cho con được đâu. Khi con đã thận trọng, chú tâm, quan sát lại chính mình để thấy rõ bản chât của thực tại trong ngoài, thì mọi thắc mắc tự có câu trả lời. Thầy chỉ trợ giúp khi con thật sự cần thôi!

Trước hết phải phân biệt hai từ: "Tác ý" là manasikàra và "Tư tác" là cetanà. Tác ý có nghĩa là hướng nhận thức của tâm, do đó chỉ có hướng nhận thức đúng sự thật (Như lý tác ý: Yoniso manasikàra) và hướng nhận thức sai sự thật (Phi như lý tác ý: Ayoniso manasikàra); trong khi tư tác  là thái độ hành động hay phản ứng của tâm, do đó có thái độ thiện, thái độ bất thiện và thái độ duy tác. Ví dụ: Khi đi thấy "ta đi" là do hướng nhận thức của tâm sai sự thật (phi như lý tác ý), khi đi chỉ thấy động tác di chuyền của sắc pháp và tánh biết biết sắc di chuyển thôi là do hướng nhận thức của tâm đúng sự thật (như lý tác ý). Còn khi đi thấy "ta đi" mà tâm khởi tham, sân, v.v... là phi như lý tác ý và tư tác bất thiện; còn khi đi mà thấy thuần sắc pháp di chuyển tức là như lý tác ý và tâm chánh niệm tỉnh giác là tư tác thiện hoặc duy tác.

Nhiều người hiểu rằng ra lệnh "ta phải đi thế này mới đúng", "ta không được đau", "ta không được sân" v.v... là như lý tác ý, thực ra đó là tư tác chứ không phải tác ý. Tư tác như vậy là chủ quan, hữu ngã, mà ngầm bên trong là tâm sân vi tế, thì chắc chắn phát xuất từ phi như tác ý, hoàn toàn không phải là như lý tác ý vì thiếu chánh niệm tỉnh giác đích thực, không thể thấy thực tánh của động tác đi, của cảm giác đau và của tâm sân ấy được. Tốt nhất muốn có như lý tác ý thì đừng xen cái ta ảo tưởng vào là được.

Thận trọng, chú tâm, quan sát là những tâm sở tự nhiên ai cũng có, nên bất cứ ai biết ứng dụng chúng một cách nhuần nhuyễn chính xác thì đều gặt hái được những kết quả như ý (về mọi phương diện). Một người nọ đang hành nghề xiếc, trong lúc anh ta đang biểu diễn đã đắc đạo quả ngay khi đức Phật nói một câu kệ, chính là nhờ nghề của anh ta đã giúp anh ta thiện xảo trong thận trọng, chú tâm, quan sát. Khi thận trọng chú tâm quan sát vượt khỏi mọi ý đồ của bản ngã thì chúng là tột đỉnh của chánh niệm tỉnh giác, lúc bấy giờ đối tượng của chúng là thực tại chân đế, Niết-bàn.

Không phải hành Vipassanà là tâm phải để trong thân mà là phải thận trọng chú tâm quan sát (tức tinh tấn chánh niệm tỉnh giác) trên đối tượng thân thọ tâm pháp. Như khi mắt thấy sắc thì tâm thấy mắt, thấy đối tượng của mắt (một vật bên ngoài), thấy sự tiếp xúc giữa mắt với sắc (cả ngoài cả trong), thấy tâm nào khởi lên nơi xúc, thấy sự sinh diệt của tâm đó v.v... vậy đâu có nhất thiết là đối tượng phải ở bên trong. Coi chừng tâm để bên trong là thiền định rồi không phải thiền tuệ đâu (ngoại tức chư duyên, nội tâm tĩnh chỉ là định), tùy thuận pháp trong ngoài (hay toàn diện) mà minh sát (vipassanà) mới gọi là tuệ quán chiếu. Phải nắm thật rõ nguyên lý mới hành, nếu không sẽ rất dễ bị lệch lạc.