Tánh biết tự biết hướng tâm hoặc chú tâm đến đối tượng tiếp xúc với nó, và khi thấy không cần thiết tánh biết cũng tự biết buông ra. Khi con cố ý làm chủ sự hướng tâm, chú tâm hay xả tâm thì coi chừng cái ngã đã xen vào điều động thân tâm. Chỉ cần con khám phá ra cái ta ảo tưởng đang hoạt động trong đó là được, nếu không cái ngã sẽ mãi lăng xăng tạo tác không ngừng! Hãy để mọi pháp tự nhiên như nó là mà thấy, và chỉ thấy thôi, đừng cố gắng điều khiển pháp theo ý mình. Tâm cần rỗng lặng trong sáng thì mới thấy được thực tánh pháp. Do đó đừng bắt tâm phải trụ vào đâu cả. Mọi sự đến đi, sinh diệt vô thường và vô ngã mà con.

Con tọa thiền như vậy là theo trường phái niệm tâm nào đó rồi. Khi con niệm tâm theo kiểu đó thì đã rơi vào có người niệm và có đối tượng để niệm. Nghĩa là con đang thiết lập mối quan hệ chủ quan giữa ngã với pháp, trong đó con lấy cái ngã ý thức để biết các trạng thái tâm (pháp trần) chứ không để cho tánh biết và pháp tương giao một cách tự nhiên, rỗng lặng trong sáng, vô vi vô ngã. 

Ý thức là do duyên sinh, nghĩa là khi có đối tượng pháp trần thì ý thức mới sinh khởi, như vậy bản chất của ý thức là có sinh có diệt, vì vậy cố gắng duy trì ý thức là một sai lầm, mặt khác, dùng ý thức sinh diệt đó để đi tìm trạng thái tâm cũng sinh diệt và muốn thấy sự liên tục giữa các tư tưởng là một sai lầm trầm trọng khác. Ý thức tự khởi khi đối tượng sinh, tự diệt khi đối tượng diệt trong đó hoàn toàn vô ngã. Như vậy khi đem cái ta ý thức ra để niệm pháp thì cả ngã lẫn pháp đều do tưởng sinh chứ không phải là pháp vô ngã. Đem cái tâm hữu ngã đi tìm kiếm pháp không phải là thiền mà chỉ là trò ảo thuật của cái ta ảo tưởng mà thôi. 

Vậy tại sao con lại muốn duy trì "chánh niệm" để nhận ra sự chuyển tiếp từ tư tưởng này qua tư tưởng khác? (Sở dĩ thầy đóng ngoặc kép 2 chữ chánh niệm vì đúng ra con đang nói đến cái ta ý thức chứ không phải chánh niệm như con tưởng, đó chưa phải là chánh niệm đích thực). Sự cố gắng duy trì ý thức và đối tượng vô thường sinh diệt này là điều bất khả, nên may mà con không làm được,  nếu con làm được thì chẳng lẽ suốt đời cứ ngồi để mong nhận ra sự chuyển tiếp từ tư tưởng này qua tư tưởng khác hay sao? Vậy con cố gắng như vậy làm gì cho mất thì giờ vô ích? Niệm (trạng thái) tâm là để thấy tâm vô thường sinh diệt, mà nó đang vô thường sinh diệt thì quá tốt rồi, con còn muốn duy trì điều gì nữa?

Con thử đừng cố gắng ý thức (cái mà con gọi là niệm!) gì cả, rồi để xem khi đó có phải tánh biết tự nhận ra pháp (thân, thọ, tâm hoặc pháp tùy duyên chứ không phải chọn lựa riêng một đối tượng nào) và tánh biết nhận ra luôn cả thấy, nghe, ngửi, nếm, xúc chạm và ý thức một cách dễ dàng mà không cần cái ta năng niệm của con xen vào hay không? Nếu thấy được như vậy mới là chính là chánh niệm tỉnh giác của tánh biết trên pháp tự nhiên và đó cũng là thiền mà không cần tọa.

Con không nói con niệm thở theo cách nào và với mục đích gì làm sao thầy điều chỉnh chỗ sai cho con được? Tuy nhiên thầy biết là con đang dùng hơi thở để cột tâm con lại. Cái tâm của con nó không muốn bị kiềm chế nên nó vùng vẫy để tìm tự do. Nhưng động lực ngồi niệm hơi thở để cột tâm của con là muốn đạt được trạng thái yên ổn tức là do tâm tham, và muốn được như vậy con phải cố gắng loại bỏ sự bất an nên đó là tâm sân. Khi tâm bị tham và sân cưỡng chế thì nó vùng ra là phải nên đó là trạo cử. Trạo cử một hồi mệt thì nó mệt mỏi hôn trầm và lười biếng nên không muốn tiếp tục nữa, do đó tâm con nghi hoặc không thể nào an lạc và ổn định được. Vậy nếu con hành sai chỉ tạo thêm 5 chướng ngại nói trên.  

Vậy bây giờ con đừng nói ngồi thiền, đừng cố cột tâm vào hơi thở mà làm cho tâm sợ hãi. Hãy ngồi thư giãn, buông xả cho thân tâm nghỉ ngơi thật thoải mái, lúc đó tâm sẽ thấy hoan hỷ, hứng thú và nó dễ dàng thấy thân đang thở vô thở ra một cách tự nhiên mà không cần cột trói hay câu thúc gì cả. Cứ tự nhiên không cố thúc ép gì cả thì tâm sẽ tự lắng dịu dần, cho đến khi nó tự thấy an lạc, ổn định và buông xả hoàn toàn. Đó mới chính là định đích thực. Định này không tính thời gian, có khi chỉ một giây thôi còn hơn con ngồi ép tâm phải định cả ngày theo cách hữu vi hữu ngã. 

Your group would be welcome to my monastery next year as you are planning. But I’m sorry that my monastery has not enough rooms for all members of your group. So they would be better to stay in a hotel nearby my monastery. Would it be ok? And because of staying in hotel, it would be inconvenient for them to wear yellow robes as novices and nuns. I suggest that at night they stay at the hotel and by day they take part in a meditation program for 8 preceptors at my monastery. During the time of practising they will wear a special uniform which I provide. I think it would be more convenient for them to take a tour after that.

Thực ra hai câu nói đó có nghĩa giống nhau. Các pháp do sinh diệt, do vô thường, do duyên sinh không tự tánh hay vô ngã, do trong thực tánh không có ý niệm nên gọi là KHÔNG. Vậy trong KHÔNG bao gồm tính sinh diệt và các tính chất nói trên, chứ không phải là không có. Do đó Long Thọ mới nói bài kệ nối kết được những nghĩa trên thành nghĩa trung đạo trong chữ KHÔNG:

Chư pháp theo duyên sinh

Cũng theo nhân duyên diệt

Ta nói đó là không

Cũng gọi nghĩa trung đạo.

Trong Kinh Nguyên Thủy đức Phật dạy rất nhiều về tánh KHÔNG này, như nói: không ngã, không nhân, không chúng sanh, không thọ giả cũng chính là tánh KHÔNG (Anatta, apuggala, nissatta, nijjīva: suññatā'ti vuccati). Còn có một cái KHÔNG rốt ráo nữa là KHÔNG, VÔ TƯỚNG, VÔ TÁC, VÔ CẦU. KHÔNG này chính là đoạn tận cái ta ảo tưởng tham sân si.

1) Chân lý có sẵn ở mỗi người và ở khắp mọi nơi nên đúng là ở đâu có giác ngộ ra chân lý thì ở đó có sự giải thoát, chứ không lệ thuộc vào Tôn giáo, và lại càng hoàn toàn không lệ thuộc vào tổ chức Tôn giáo. Nhưng nếu có bậc giác ngộ được chân lý mà chỉ rõ cho sự thật thì chúng ta thấy ra dễ hơn, chứ không phải bậc giác ngộ ấy ban cho chúng ta chân lý của ngài. 

2) Có vô số điều đức Phật không nói ra, tuy nhiên những điều Ngài nói ra lại là nguyên lý cốt lõi của vạn pháp, do đó hễ thấy chân lý cốt lõi thì cũng có thể thấy ra tất cả pháp. Ví dụ khi Phật nói sắc, thanh, hương, vị, xúc là nói đến tất cả thế giới vật lý; khi nói mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, là ám chỉ toàn bộ thế giới sinh lý, và khi nói ý và đối tượng của ý là đề cập đến sự tương giao vận hành của tâm lý trong sinh lý và vật lý. Như vậy, không phải đức Phật nói một phần nhỏ của cái toàn thể mà Ngài nói tóm tắt chỗ tinh yếu nhất của cái toàn thể ấy. Cho nên người nào chỉ tin vào giáo lý đức Phật dạy thôi vì cho rằng đó là tất cả thì khó thấy được pháp giới mênh mông, còn người nào tưởng Phật dạy chưa đủ phải đi tìm thêm số lượng thì khó thấy được cốt lõi của chân lý là gì.

1) Muốn cho tâm trụ ở đâu đó cũng được, nhưng thực ra không cần phải trụ tâm ở đâu cả. Khi có đối tượng thì tâm tự ứng ra thấy biết, khi không có đối tượng thì tâm tự an (trở về rỗng lặng như hư không), như vậy ai trụ tâm? Chính vì có người trụ tâm nên mới có phóng tâm. Nếu buông cái người trụ tâm ấy đi thì tâm tự ứng tự an một cách tùy duyên thuận pháp, làm sao có phóng tâm được? Do đó đức Phật dạy: "Không nương tựa, không bám níu vật gì ở đời". Ngài Huệ Năng ngộ ra điều đó khi nghe câu: "Ưng vô sở trụ nhi sinh kỳ tâm" và thấy rằng tâm vốn "không một vật" (vô nhất vật). Vậy lấy gì mà trụ? Và khi ngủ thì ai trụ tâm và tâm trụ ở đâu? Tâm tự ứng tự an chính là chánh niệm. Trong chánh niệm không có người niệm nên Thiền Tông gọi đó là vô niệm.  

2) Khi không làm gì, ngồi (đứng hay nằm) yên thì tâm chỉ còn thấy thân đang thở là đối tượng nổi trội nhất, thấy như vậy một cách tự nhiên, tuyệt không cố gắng điều khiển hay rèn luyện gì cả, thì đó chính là chánh niệm tỉnh giác, vì vậy gọi là niệm thở vô thở ra (ānāpāna-sati). Nhiều người không biết rằng ngay đó chính là tâm tự ứng chánh niệm tỉnh giác và thấy tánh, nên đã đặt ra rất nhiều phương pháp thở khác nhau để luyện thân, luyện tức, luyện tâm mà biến thành yoga, khí công, luyện đan... nhưng không khéo lại rơi vào ý đồ hoàn thiện của bản ngã. Như vậy, rốt ráo mà nói đó là thất niệm chứ không phải chánh niệm như đức Phật đã dạy.