Thông báo:
Trong một thời gian dài, mục Hỏi Đáp Phật Pháp của trang web đã nhận được rất nhiều câu hỏi của Phật tử từ khắp nơi gởi đến. Thầy Viên Minh đã trả lời tất cả các câu hỏi liên quan đến vấn đề học Pháp, hành Pháp. Hiện tại mục Hỏi đáp đã có khoảng hơn hai mươi ngàn câu hỏi đáp, trong đó Thầy đã chỉ ra cốt lõi của việc hành đạo, sống Thiền. Do vậy Thầy đã quyết định tạm ngưng mục Hỏi đáp trong một thời gian để có thể chuyên tâm làm các Phật sự cần thiết khác.
Vậy, nếu có nhu cầu, Quý vị có thể sử dụng mục Tìm kiếm bên dưới (gõ từ khoá) hoặc bấm vào các tag đã được gắn theo từng chủ đề để tham khảo các câu Hỏi - Đáp về vấn đề của mình hoặc tương tự.
Sadhu sadhu lành thay!
Ngày gửi: 12-07-2019
Câu hỏi:
Kính bạch thầy, thầy cho con xin hỏi:
Cũng gọi là chánh định (tứ thiền) như chánh định trong bát chánh đạo vậy sự khác nhau về đối tượng tầm tứ ở đây cụ thể là như nào. Cũng là chánh định nhưng chánh định trong bát chánh đạo bắt đầu từ chánh kiến. Còn chánh định trong tứ thiền thì tầm tứ đối tượng là gì ... từ chánh định trong tứ thiền có phải là thiền mà đức phật đã từ bỏ hai ông thầy không ...
Con không phân biệt đc rõ nên thành kính xin thầy từ bi chỉ dậy
Con thành kính đảnh lễ thầy .
Ngày gửi: 06-07-2019
Câu hỏi:
Kính thưa Sư, con hành thiền nằm, nhắm mắt, một lúc sau thấy tâm yên, cảm giác trong tâm có một điểm gút lại, ngày càng nhỏ, nhưng con chú ý vào điểm đó, nó càng nhỏ, thân thể con càng có cảm giác nặng như khối đá rất lớn, đồng thời con cũng thấy thân con rất lớn và nặng, khi xả ra thì hết... Xin sư giải thích giúp con ạ. Con kính cảm ơn Sư!!! Mô Phật.
Ngày gửi: 23-06-2019
Câu hỏi:
Thưa Thầy, con có một khúc mắc khi hành thiền, xin Thầy giải đáp cho con. Có một lần khi con hành thiền, sau một hồi quan sát hơi thở của mình, tuy nhắm mắt nhưng con thấy trước mắt là một màu trắng như mây, thân con nhẹ đi, hòa vào môi trường xung quanh như không còn thân nữa. Con không biết đây có phải là hỷ (pīti) - một trong mười trở ngại của Thiền Minh sát hay không. Nếu phải thì con nên làm thế nào? Xin Thầy hoan hỷ chỉ lối cho con. Con xin đảnh lễ Thầy!
Ngày gửi: 13-06-2019
Câu hỏi:
Con chào các sư ạ. Hiện tại con đang thực tập pháp tu Thiền Chỉ. Con được biết là phải thành tựu được 5 Thiền Chi là Tầm-Tứ-Hỷ-Lạc-Định. Hiện tại con không hiểu về cái Hỷ. Trong quá trình thực tập và suy nghĩ con có nghĩ ra 3 ý kiến là:
+) Hỷ là do mình thành tựu được Tứ (tức là bám được đối tượng tới một cường độ nào đó) thì sẽ sinh Hỷ.
+) Hỷ là do tự mình cảm thấy vui vì biết mình bám được vào đối tượng.
+) Ban đầu tự mình phải cảm thấy vui sau đó cái vui tự sinh (như kiểu người ta nhóm lò, mình phải mồi lửa sau đó củi lửa mới cháy).
Con muốn hỏi các Sư, trong 3 điều trên thì điều nào đúng để con có lòng tin thực tập. Nếu 3 điều trên không cái nào đúng thì con xin các sư chỉ cho con cách thực tập. Dạ con xin cảm ơn.
Ngày gửi: 31-03-2019
Câu hỏi:
Namo Phật
Namo Pháp
Namo Tăng.
Con Kính Chào Thầy!
Thưa Thầy, con mới biết Thầy và trang trungtamhotong.org gần đây thôi ạ. Con thật sự hoan hỷ và xin thành Kính Tri Ân Thầy. Con cảm ơn Thầy nhiều nhiều lắm ạ.
Con định dông dài trình bày với thầy quãng thời gian trước khi biết thầy thì cuộc sống đời và đạo của con ra sao, nhưng con nghĩ, đã mang chung một chữ Khổ rồi thì ai cũng giống như ai. Thầy biết mà, không cần phải nói ra đâu. Có chăng chỉ khác nhau cái nhân duyên. Đúng không Thầy? Con hạnh phúc biết bao khi lời nguyện “khắp pháp giới chúng sinh ai ai cũng đều được biết đến Chánh Pháp của Đức Phật Bổn Sư Thích Ca Mâu Ni” của con là nhân duyên cho con biết tới Thầy ạ.
Thầy Kính, nghe Thầy giảng đến đâu, con thấm đến đó ạ. Con thật sự nghiêm túc học và hành. Con thấy có sự chuyển biến. Con thường thận trọng, chú tâm, quan sát ngay cái thân thọ tâm pháp đang là trong công việc hàng ngày. Con cũng rất thận trọng mỗi khi thiền để chỉ là thiền ngồi chứ không phải ngồi thiền sẽ bị mắc vào định như Thầy hằng cảnh cáo. Nhưng con vẫn còn mông lung lắm ạ, chưa thật rõ ràng. Con nghĩ như vầy: vào buổi sáng, lúc con vừa ngủ dậy hoặc bất kỳ lúc nào trong ngày cho tới lúc trước khi con ngủ, con dành khoảng từ 1 đến 2 thời lên phòng thờ, đóng cửa, lễ Phật rồi ngồi xuống trang nghiêm trên toạ cụ (con dùng từ trang nghiêm, là ngồi bán già, là tỏ sự tôn kính của con trước bàn Phật. Trên toạ cụ là để tư thế thoải mái nhất, cơ thể dễ thả lỏng ạ). Con thấy mình không cầu đắc gì đâu ạ. Con nghĩ là mình biết đường rồi thì cứ đi thôi, không nên nghĩ nhiều. Con ngồi trên đó (phòng thờ nhà con trên tầng 5), cũng có chút cố gắng buông thư thân tâm, trong lành định tĩnh sáng suốt. Con cảm thấy sự thở, cũng thấy nhịp đều đặn, lúc thì thô thấy phồng xẹp động cả người, lúc thì thấy nhẹ nhàng vi tế ạ. Rồi đau ở lưng con cũng thấy. Đau ở chân hay vai cổ con cũng thấy. Tất cả cái đau nổi lên con hướng tâm về vị trí đó thì con thấy một lúc sau là hết. Tiếng hót của 1 con chim, nhiều con chim, tiếng to hay nhỏ con đều biết. Tiếng chó sủa, thậm chí là tiếng con chó của nhà hàng xóm nào con cũng biết nữa. Tiếng đóng mở cửa của nhà con hay nhà hàng xóm xung quanh con cũng đều biết. Tiếng nói cười của người lớn hay trẻ con của người nhà mình hay của người hàng xóm con cũng nghe biết... và con nghe vậy thôi. Tiếng động ở xa con thấy bình thường, càng gần thì tâm có hơi căng ra một chút.
Có lần con đang ngồi, con gái con nó không biết nên mở cửa phòng thờ thì lúc đó con vẫn ngồi yên nhưng ở phần mặt, con thấy nó nổi dần dần, nóng ran ở tai, con cố tập trung vào cảm giác đó nên tâm cũng thấy căng thẳng. Một lúc sau, khi con gái con xuống rồi thì con cảm giác mặt con nó cứ bị lệch sang một bên. Con có tác ý xoay cái đầu thẳng lại, nhưng vẫn có cái cảm giác lệch. Con hé mở mắt ra nhìn thì thấy đầu vẫn ở vị trí cũ. Vậy là con cứ mặc kệ cái cảm giác lệch í, một lúc sau thì hết Thầy ạ. Rồi cũng có lần con đang ngồi, ngoài những tiếng động bên ngoài, sự thở và các cảm giác đau tê nơi thân, con còn cảm thấy cả cơ thể mình từ từ động đậy rồi xoay tròn, nhẹ thôi, như mình ngồi trên cái đĩa xoay í ạ. Con không căng thẳng lắm, chỉ hơi ngạc nhiên chút thôi, rồi con cứ kệ nó, một lúc nó xoay chậm dần rồi ngưng lại ạ. Mọi cảm giác con thấy rõ như vậy ạ.
Mấy ngày đầu thực tập, con có bị hôn trầm, có lúc rất buồn ngủ, thì con cũng ngủ mặc dù tâm nó không muốn đi ngủ vì cho rằng nếu chiều theo là sẽ bị buông lung. Chỉ bị mấy ngày đầu như vậy thôi ạ, còn sau này con tỉnh táo cả ngày, vừa nghe Thầy giảng vừa làm việc này việc nọ hoặc thư thả nghe nhạc đọc sách... con thấy mình trầm hơn, tâm tính nhẹ nhàng hơn thoải mái hơn. Mọi việc đều ổn, chỉ có buổi tối con khó vào giấc ngủ một chút.
Thưa Thầy, ngay từ đầu, biết đến mục hỏi đáp, con thấy rằng chỉ cần làm theo đúng lời Thầy dạy thì sẽ không phải làm phiền Thầy nhọc công. Nhưng chắc là con nhầm rồi ạ, vì sao mà con chắc đã làm đúng theo như Thầy hướng dẫn.
Dạ thưa Thầy, tối hôm qua, sau khi xong xuôi mọi việc, con lên phòng thờ ngồi thiền như mọi hôm. Ngồi một lúc, vẫn thấy những cảm giác trên thân và nghe các tiếng động như mọi khi thì trong tâm con nẩy lên cái suy tư: nó nhớ tới lời thầy nói nguyên nhân của việc con bị khó vào giấc ngủ đó là do con tập trung quá. Vậy là con nghĩ rằng có thể do tập trung nên tâm con nó bị nhậy. Ví dụ như nghe thấy tiếng chó sủa, tâm nó hình như có xu hướng phóng ra hướng có tiếng chó sủa thì phải. Con liên tưởng đến dây đàn, bị căng quá, khi kéo thì nó sẽ bị bật ra xa hơn là lúc nó bình thường, còn lúc nó bị chùng thì ngược lại. Ngay lúc dứt cái ý nghĩ về dây đàn thì con tác ý là phải để tâm bình thường thôi và rồi con bắt đầu thả lỏng hơn như lời thầy dạy: trong lành định tĩnh sáng suốt. Khi vừa thả lỏng ra như vậy, thì ngay lúc này con thấy có cái gì đó nó lớn dần, choáng đầy, nặng như đá đè hết lên tư tưởng con, trên thân không còn cảm giác, nhưng vẫn thấy sự thở ạ. Trước thì có lần con thấy cái tay con cũng có cảm giác to dần và nặng như đá vậy, con cứ để vậy, một lúc thì nó cũng hết cảm giác đó. Lần này nó to lớn bao trùm và nặng hơn cảm giác ở tay nhiều, con cũng để kệ vậy, vẫn thấy nó cùng với thấy sự thở, và các tiếng động xung quanh. Thầy ạ, con chờ một lúc, vẫn thấy cảm giác đó. Tâm Con bắt đầu động, mất kiên nhẫn vì thấy sao lần này có vẻ lâu vậy, hơi thở mạnh hơn, thô hơn, gấp hơn. Con hơi cuống, con mở mắt ra, vẫn thấy mình ngồi im, mọi thứ vẫn bình thường, con nhắm mắt lại vẫn còn i nguyên cảm giác đó, con hơi hoảng, tâm trí giao động hơn, con thấy sợ. Đúng rồi, con gọi tên nó, con nói là sợ à. Thế là bắt đầu con lại bình tĩnh lại rồi một lúc sau cái cảm giác đó nó nhẹ dần nhẹ dần rồi hết, con xả thiền. Nhưng trong tâm trí con vẫn có căng thẳng hơn mọi khi Thầy ạ. Con lại ngồi nghe nhạc và uống trà thư giãn với chồng con và vào mục hỏi đáp gõ các từ khoá tìm kiếm các câu hỏi xem có ai giống con không để xem thầy trả lời, nhưng con chưa tìm thấy. Con vẫn còn căng thẳng cho tới lúc đi ngủ và vào giấc ngủ cũng khó hơn mọi ngày ạ. Tâm nó suy tư thắc mắc nhiều lắm, không biết mình có bị sai không? Cuối cùng con cũng ngủ được. Sáng hôm nay tỉnh dậy, con quyết định ngày hôm nay sẽ không làm gì cả. Buổi sáng con chỉ lên thay nước thắp hương và lễ Phật rồi con ngồi thư giãn uống trà viết câu hỏi gửi Thầy. Chờ chồng con xong việc, con sẽ nói anh đưa mẹ con con đi đâu đó buông thư xem sao.
Dạ thưa Thầy, Thầy giúp con ạ. Con như vậy đã đúng chưa? Có lạc sang thiền định không? Thầy hướng dẫn con với. Con cảm ơn Thầy.
Con xin dừng ở đây ạ. Dài quá rồi và chắc lủng củng nữa, Thầy cố đọc và giúp con nha.
Con hiện ở ngoài Hà nội. Thời gian đầu con theo Tịnh độ, đã từng có đôi ba lần theo đạo tràng Tịnh độ đi hộ niệm. Con có biết đến Thiền tông qua các bài pháp của một số thầy nhưng con chưa thâm nhập hay hành thiền gì sâu đâu ạ. Ngồi tĩnh toạ niệm Phật thì có.
Con thành kính tri ân Thầy.
Con chào Thầy ạ.
Ngày gửi: 11-03-2019
Câu hỏi:
Thưa thầy,
Con có một câu hỏi liên quan đến sự tu tập trong đời sống là trong công việc có lúc phải rất tập trung suy nghĩ làm một việc gì đó như lập kế hoạch, nghiên cứu, giải một bài toán khó, v.v... thì sự tập trung này có phải là dùng năng lực của định không thưa thầy.
Thầy vẫn dạy sống với chánh niệm, nhưng khi cần định tâm như trên thì có phải vừa niệm vừa định, hay là chỉ tập trung định tâm suy nghĩ vấn đề rồi sau khi quay lại ra khỏi suy nghỉ thì lại trở về với chánh niệm.
trong kinh đức phật nói có trường hợp trong định có tuệ có áp dụng trong trường hợp giải quyết vấn đề cần tập trung sâu như trên và đồng thời cần sự thấy biết của tuệ trong định không thưa thầy?
Có thể nào một hành giả có thể đồng thời niệm, định, và tuệ trong trường hợp phải tập trung định sâu như trên không?
Xin thầy từ bi giải thích cho con.
Ngày gửi: 05-03-2019
Câu hỏi:
Dạ. Mô Phật. Con kính bạch Thầy. Thầy cho con hỏi khi một người phát khởi có một ước muốn thiện chẳng hạn, ví dụ muốn ngồi thiền, muốn định tâm, muốn vào các tầng thiền... thì cái muốn đó có phải là tham ko ạ? Và có phải khi con người không có ước muốn thì ko làm đc gì tốt đẹp và vẫn đang là phàm phu ko ạ? Vì con nghe thầy giảng, thầy có nói hãy để các Pháp đang là đừng biến nó thành sẽ là theo ý mình muốn, khi mình muốn là bản ngã nổi lên. Vậy các trường thiền dạy phải phát khởi muốn vào định, muốn thấy định tướng và họ cho rằng đó ko phải là tham, ko phải bản ngã, ko phải cái tôi xấu là sao ạ? Họ nói các bậc đã giải thoát là trước tiên đã có cái muốn, muốn giác ngộ, muốn đến chùa ngồi thiền, muốn làm việc thiện... muốn tìm 1 điều gì đó, và có muốn thì mới tinh tấn làm được. Và ko để pháp vận hành tự nhiên mà phải cột tâm vào 1 đề mục để định cái tâm lăng xăng lại. Vậy mâu thuẫn gì ở đây với lời thầy giảng ko ạ? Vì con thấy khế hợp với lời thầy giảng hơn ạ. Con kính mong thầy giải đáp giúp con ạ.
Ngày gửi: 03-03-2019
Câu hỏi:
Con kính đảnh lễ Sư Ông ạ!
1) Thưa Sư Ông, con nhận thấy rằng chánh niệm không phải để diệt trừ phiền não mà chánh niệm giúp thấy ra phiền não và không còn bị phiền não trói buộc. Khi thấy ra được phiền não, thấy được nguyên nhân phát sinh phiền não và thấy khổ đau do phiền não gây ra, thì tự nhàm chán, từ bỏ, ly tham, đoạn diệt. Thực ra, vốn dĩ chẳng có gì để nắm giữ nhưng do thái độ tham sân thủ xả nên mới tạo ra khối ngũ uẩn này, chỉ cần thấy ra để không dính mắc gì cả thì chẳng còn sanh tử nữa. Con thấy như vậy có phải không thưa Sư Ông.
2) Khi con ngồi thiền có 1 trạng thái tâm tĩnh lặng, giống như là một khoảng không tối đen yên lắng, từ từ những vọng tưởng thu nhỏ dần và khoảng không ấy rộng ra, con vẫn hay biết tất cả và tâm càng tỉnh táo, thoải mái. Nếu con cứ ngồi thiền một cách tự nhiên không tham cầu gì thì khoảng không đó sẽ mở rộng ra như vậy có phải con đang đi vào thiền định không ạ? Như vậy thì có tốt không Thưa Sư Ông? Hay sẽ bị dính mắc vào đó ạ?
Con kính tri ân Sư Ông.
Ngày gửi: 10-01-2019
Câu hỏi:
Dạ con Kính xin Đảnh Lễ Thầy. Con xin tạ ơn Thầy đã soi sáng giúp con.
Xin Thầy cho con hỏi Thầy nếu như con vẫn ngồi thiền thì có cách nào để con giữ được chánh niệm khi ngồi thiền mà không bị lạc trong thiền định không ạ. Con đã sai ở đâu và con sẽ khắc phục bằng cách nào. Mong Thầy từ bi chỉ dạy thêm cho con.
Bởi cách đây 3 năm con bị 1 căn bệnh uống đủ thuốc mà không hết. Con sống trong buồn bã và hoang mang. Con trước đây cũng không có đức tin nơi Phật Pháp. Phật Pháp trước kia đối với con cũng gần gũi mà cũng xa lạ. Trong lúc khó khăn con có duyên nghe đến thiền vipassana và con bắt đầu tìm hiểu và đi học khóa thiền. Lần đầu tiên khi ngồi thiền xong con cảm thấy an lạc mà trước giờ con chưa có. Do chính con tạo ra chứ không phải dựa vào ai làm mình an lạc. Và con tự nghĩ đây là điều mình sẽ theo đuổi. Và con bắt đầu tìm hiểu và ngồi thiền. Rồi biết đến Bát Chánh Đạo, đến tâm từ, và đến nhiều thứ mà trước đó con chưa biết. Sau hơn 1 tháng hành thiền con hết bệnh thầy ạ. Đến giờ con không còn phải uống thuốc mà vẫn khỏe. Sau này khi nghe Thầy giảng con mới hiểu khổ cũng có cái tốt của nó nếu như con không bị bệnh thì con đã không có duyên đến với thiền có cơ hội quay về với chính mình và cơ hội được biết và nghe Pháp của Thầy. Do đó con thấy được sự thay đổi lớn mà thiền ảnh hưởng đến con về thể chất và tinh thần của con. Nên con mong Thầy chỉ dạy cho con để con tu tập thêm ạ.
Con xin kinh chúc Thầy luôn khỏe mạnh ạ.
Ngày gửi: 09-01-2019
Câu hỏi:
Dạ Con xin Kính Đảnh Lễ Thầy ạ!
Con xin trình Pháp và con mong Thầy từ bi chỉ dạy con thêm!
Con đang hành thiền vipassana quan sát hơi thở. Thời gian trước con bỏ bê việc hành thiền nên ngoài việc cảm thấy người an lạc hơn trước con thấy không có gì đặc biệt, thời gian sau này con lại tập trung trở lại ngồi thiền và nghe pháp của Thầy và có nghe pháp của Ngài Thiền Sư Ajahn Chah. Khi con ngồi con không cố tìm hơi thở khi nó mất đi nữa mà cứ ngồi tự nhiên quan sát đồng thời tự trong con như nhắc con hãy buông tất cả đừng giữ hay cố gắng làm gì hãy để tự nhiên. Khi ngồi thiền đau chân con tự nhắc con là cái đau này không phải của ta, thân thể này cũng không phải của ta, cái đau là vô thường... như vậy con có đang tự ép bản thân con chấp nhận những điều đó không ạ. Con có nên nghĩ vậy khi hành thiền không ạ? Khi hành thiền con rất hay mở mắt Thầy ạ và con cảm giác như con có 1 nỗi sợ gì trong tâm. Khi ngồi thiền con tập trung quá tự dưng con cũng sợ con liền nghe Thầy quan sát cái sợ, quan sát sự mở mắt nhưng mấy hôm nay con thấy con ngồi xuống là định tâm được nhanh. Nên khi có cảm giác lạ là con lại sợ, có khi con thấy giống có 1 con đường tối dài cảm giác như có mình con, con sợ quá quan sát cái sợ rồi con tác ý xả thiền, lúc con thấy ánh sáng thì con cũng lại sợ nhưng đỡ hơn, có lúc con thấy con lắc lư như đi trên tàu... Và khi đó con cũng quan sát cái sợ và niệm nhìn nhìn nhưng có lúc tự nhiên con thấy như con không biết được con có đang giữ chánh niệm là vô tâm với nó như thầy nói không hay đầu óc con đang bị thất niệm
Mong thầy chỉ dẫn dùm con.
Con nghe Pháp của Thầy và cũng đang chú tâm quan sát tâm mình nhưng có nhiều lúc việc đã xảy ra như con đang cãi nhau rồi con mới nhân ra. Mà có khi con cãi nhau rồi con nhận ra nó nhưng con không kìm được mà vẫn tiếp tục nói. Sau đó nghĩ lại thấy mình chấp quá. Nhiều lúc con cũng nghĩ lời nói của người đó cũng là lời nói thôi mình cứ áp đặt lời nói đó là xấu nên mình nghe lời đó là mình tức giận. Nghĩ nó chỉ đúng bản chất lời nói chỉ là lời nói thì sẽ không sao. Mà con thấy con nghĩ mà chưa làm được Thầy ạ.Vậy con phải tiếp tục quan sát sao Thầy.
Nhờ Thầy soi sáng giúp con.
Con kính chúc Thầy nhiều sức khỏe!