Phải xem thúc dục đó phát xuất từ sự vận hành của pháp tự nhiên hay  phát xuất từ ý đồ của bản ngã. Ví dụ như thúc dục của cơn đói hay thúc dục từ lòng tham ăn. Tất nhiên phát xuất từ cái gì thì cũng sẽ có duyên quả tương ứng với nhân phát xuất ra nó đang tiềm ẩn bên trong để chờ thời phát tiết.

Tốt nhất là cứ để tâm rỗng lặng trong sáng thì sẽ thấy biết mọi tiến trình nhân quả của pháp tự nhiên hay của cái ta ảo tưởng. Quan trọng là thấy ra được cái nhân nơi chính mình chứ không phải là biết được cái quả gì sẽ đến.

Con hiểu như vậy là rất đúng. Ngay trong đời sống hiện tại của một người đã nói lên quá khứ và tương lai của người ấy. Nên người xưa nói: "Đời này thọ quả gì, biết nghiệp nhân đời trước. Đời này tạo nghiệp gì, biết quả trổ đời sau". Chúng ta có thể tiên đoán vận mệnh tương lai của một người theo con đường mà họ đang sống trong hiện tại:

- Người luôn sáng suốt định tĩnh, trong lành, sống hạnh vô ngã vị tha, biết thương yêu muôn loài, vạn vật  là đang hành Phật Đạo

- Người luôn tự tri tự giác, không hại mình hại người, có tấm lòng bao dung hỷ xả  là đang hành Thánh Đạo

- Người sống dù thành bại, được mất, hơn thua, vui khổ vẫn xem đó là bài học để tự giác, giác tha, không nản chí sờn lòng là đang hành Bồ-tát Đạo.

- Người luôn hoan hỷ trong thiền định, không màng việc bên ngoài nội tâm thường tĩnh chỉ là đang hành Sắc, Vô Sắc Thiên Đạo.

- Người luôn hoan hỷ trong điều thiện, biết giữ gìn thân tâm trong lành mát mẻ là đang hành Dục Giới Thiên Đạo.

- Người sống có lý có tình, biết người biết ta, bình đẳng, điều độ, không thái quá là đang hành Nhân Đạo

- Người tỏ ra uy quyền, nóng nảy, cố chấp, thích uy hiếp, chỉ đạo người khác theo ý mình là đang hành A-tu-la Đạo

- Người sống theo bản năng, thích ăn thích ngủ, chỉ biết hưởng thụ vật chất là đang hành Súc Sanh Đạo.

- Người sống tham lam, ích kỷ, chỉ biết lợi mình hại người, thường đắm chìm trong tài, tình, danh, lợi là đang hành Ngạ Quỷ Đạo.

- Người sống hung ác, tàn nhẫn, đê tiện, thường hành hạ, làm khổ người khác, sát sanh, trộm cướp... là đang hành Địa Ngục Đạo.

Tất nhiên người đi con đường nào thì đến đích đó nên tương lai sẽ là những gì họ đang tạo trong chính đời sống này. 

Những câu hỏi như vậy chỉ cần con động não một tí là thấy ngay sao lại hỏi thầy?

1) Địa ngục là tâm cảnh nhưng đã phóng chiếu thành cảnh hiện thực. Ví dụ một người vì tham lam mà ăn trộm bị trừng phạt bởi luật hình sự. Tham lam là tâm cảnh nhưng bị phạt hình sự là cảnh thật. Một người sân hận cho nổ bom một khu thương mại. Sân hận là tâm cảnh nhưng khu thương mại tan hoang khủng khiếp là cảnh hiện thực. Cảnh tâm và cảnh ngoài là phóng ảnh của nhau thôi, đâu có gì lạ.

 2) Ân oán trả vay là luật nhân quả tự nhiên rất công bằng hợp tình hợp lý. Nhưng đó đâu phải Phật dựng ra để thưởng phạt mà nói Đạo Phật không từ bi! Phật chỉ cho thấy luật nhân quả  vì muốn chúng sinh biết để đừng làm ác mà phải chịu khổ, đó chính là lòng từ bi chứ còn gì nữa.