Thông báo:
Trong một thời gian dài, mục Hỏi Đáp Phật Pháp của trang web đã nhận được rất nhiều câu hỏi của Phật tử từ khắp nơi gởi đến. Thầy Viên Minh đã trả lời tất cả các câu hỏi liên quan đến vấn đề học Pháp, hành Pháp. Hiện tại mục Hỏi đáp đã có khoảng hơn hai mươi ngàn câu hỏi đáp, trong đó Thầy đã chỉ ra cốt lõi của việc hành đạo, sống Thiền. Do vậy Thầy đã quyết định tạm ngưng mục Hỏi đáp trong một thời gian để có thể chuyên tâm làm các Phật sự cần thiết khác.
Vậy, nếu có nhu cầu, Quý vị có thể sử dụng mục Tìm kiếm bên dưới (gõ từ khoá) hoặc bấm vào các tag đã được gắn theo từng chủ đề để tham khảo các câu Hỏi - Đáp về vấn đề của mình hoặc tương tự.
Sadhu sadhu lành thay!
Ngày gửi: 15-03-2021
Câu hỏi:
Thưa thầy,
Con đang làm công việc nghiên cứu về lối sống bền vững, cụ thể là về thay đổi hành vi tiêu thụ của người dân thành phố. Từ khi con theo hướng dẫn của thầy về nguyên lý thiền, có vài lần con quan sát thói quen ăn snack khoai tây chiên, con quan sát phản ứng của con khi nhìn thấy bịch snack. Trước đây, mỗi khi thấy hoặc nghĩ đến bịch snack khoai là con cảm thấy dễ chịu thích thú, muốn mua ngay lập tức. Nếu con hiểu đúng, thì con đang quan sát Hành uẩn. Sau 2-3 lần quan sát như vậy thì con thấy thói quen muốn ăn snack không còn mạnh nữa. Có vẻ như thói quen ăn uống tiêu thụ thay đổi là nhờ quan sát Hành uẩn.
Chính vì vậy, con dự tính đem ngũ uẩn này để nghiên cứu hành vi tiêu thụ thay đổi như thế nào. Tuy nhiên, bản thân con thấy ngũ uẩn khá khó cho nhóm người mới biết/ mới thực hành vipassana, có phải không thầy? Đây chỉ là cảm nhận chủ quan của con, có thể đúng có thể sai.
Nếu khó ứng dụng cho người mới thì tính khả thi của việc sử dụng ngũ uẩn trong nghiên cứu kiểu này có vẻ thấp, đề xuất nghiên cứu dễ bị fail và bị bác lắm.
Kính mong thầy cho con lời khuyên ạ. Con cảm ơn thầy nhiều!
Ngày gửi: 04-02-2021
Câu hỏi:
Kính thưa Thầy,
Con cám ơn Thầy đã trả lời câu hỏi trước của con. Con xin hỏi thêm về nghĩa 2 chữ “Quán Âm”. Con xin lấy một ví dụ sau đây:
Khi có ai đó nặng lời chửi mắng con vì không bằng lòng điều gì, nếu lúc ấy tâm con đang bực bội, con phản ứng ngay theo cái bực bội sẵn có, làm cho cái bực bội của mình lớn hơn nữa rồi con chẳng giải quyết được gì.
Nhưng nếu khi nghe lời chửi mắng lúc tâm con đang trong sáng thì con dừng lại một chút, im lặng lắng nghe để hiểu thêm một chút. Không phải chỉ nghe để hiểu lời nói, mà còn có thể cảm nhận được cái khổ của tâm người đang bị hành hạ bởi cơn giận, mặc dù người giận đang thao thao bất tuyệt chẳng thấy khổ chút nào. Cảm nhận được cái khổ nảy sanh lòng thương trong con, con không muốn làm gì để cơn giận ấy lớn thêm nữa và cũng giúp cho con biết rõ ràng hơn nên dùng cách nào để tháo gỡ cơn giận lúc đó.
Cuối cùng nếu con không làm được cơn giận ấy nguôi đi, thì ít nhất cái buồn bị chửi của mình cũng không bị nặng ký lắm.
Như vậy có phải “Quán âm” cũng có nghĩa là lắng nghe tâm của người nói chứ không phải chỉ lắng nghe cái âm của tiếng nói thôi?
Con kính cám ơn Thầy.
Ngày gửi: 29-12-2020
Câu hỏi:
Thưa thầy,
Con xin tri ân Thầy vì đã giảng cho chúng con hiểu rõ ràng về nguyên lý tu tập trong bài pháp thoại Tứ Diệu Đế - Bài 1 - Khoá giảng lần thứ 4 tại Bửu Long. Con đã hiểu về Thân Thọ Tâm Pháp như sau:
- Quán Thân là con biết rõ mắt thấy, tai nghe...
- Quán Thọ là con biết rõ khi mình khó chịu, dễ chịu hay bình thường
- Quán Tâm là con biết rõ khi mình muốn chấm dứt cái khổ, kéo dài cái lạc hay muốn tạo tác thêm
- Quán Pháp là con biết rõ các khái niệm đang trói buộc mình do bản ngã bóp méo tạo ra.
Hiểu rõ về Thân Thọ Tâm Pháp giúp con không hoảng sợ khi đối diện với các suy nghĩ lung tung của mình, mạnh dạn trung thực đối diện với bản thân và ghi nhận mọi trạng thái Thân Thọ Tâm Pháp nơi mình một cách trong sáng và minh bạch.
Nhờ thầy soi sáng giúp con cho con hiểu rõ thêm.
Con kính chúc thầy sức khoẻ và con mong cuối năm sẽ được về thăm Thất của thầy và được chúc Tết Thầy xuân mới. Học trò của Thầy
Lan Anh (Canada)
Ngày gửi: 05-12-2020
Câu hỏi:
Thưa Sư Ông,
Một sự việc được biết rõ diễn biến trên các phương diện Thân, Thọ, Tâm, Pháp là một sự việc có ích phải không ạ?
Con xin đảnh lễ Sư Ông, kính chúc Ngài sức khỏe!
Ngày gửi: 12-10-2020
Câu hỏi:
Con thưa Thầy,
- Con năm nay 23 tuổi, rất thích quan sát suy nghĩ, cảm xúc trong nội tâm của mình. Đây là việc khiến con hạnh phúc và là điều ưu tiên duy nhất con thật sự theo đuổi, mong muốn được thực hiện.
- Tuy nhiên, con đang làm công việc thuộc lĩnh vực pháp luật, việc này đòi hỏi phải suy nghĩ nhiều, áp lực, tù túng về không gian thời gian, khiến con dễ mất chánh niệm, quên đi việc quan sát nội tâm. Dường như công việc đối nghịch lại với mong mỏi trong cuộc sống của con.
- Nhờ việc quan sát cảm xúc trong lòng và chấp nhận sự thật nên con không chán ghét công việc. Nhưng cũng không yêu thích gì cả vì lý do nêu trên.
- Con có câu hỏi là có công việc nào không cản trở việc chú tâm quan sát nội tâm không để con cân nhắc chuyển việc cho phù hợp với con người mình ạ?
Vì con sợ đông qua, xuân đến, mải mê sinh kế mà quên đi điều quan trọng nhất trong cuộc sống là chánh niệm, quán tâm, để khi chớp mắt đã hết thời giờ mà chẳng làm lợi gì cho người cho mình.
Con xin cảm ơn Thầy.
Ngày gửi: 10-09-2020
Câu hỏi:
Kính thưa sư ông, con xin phép được chia sẻ bài viết là đoạn trao đổi giữa ngài Krishnamurti và sư Rahula. Nội dung đoạn nói chuyện cũng là những điều sư ông thường khai thị với đại chúng ạ.
"THIỀN KHÔNG PHẢI KỸ THUẬT LUYỆN TÂM
Đoạn trích dưới đây, là một phần trao đổi từ Krishnamurti và Sư Rahula, một cao tăng Nam tông, được nhìn nhận là người có uy tín am hiểu về trường phái Phật Giáo Nguyên thủy và Phật Giáo Đại thừa.
Tư liệu của PAD.
W. Rahula: Vipassana là cái thấy của tuệ giác, thấy sâu vào thực tướng, vào thực chất của sự vật, đó là cái thấy chân thật.
Krishnamurti: Nhưng thiền ấy có hệ thống chi không?
W.R: Là một hệ thống đã triển khai.
K: Đó là chỗ tôi muốn hỏi.
W.R : Vâng, nhưng khi ông xem xét giáo lý nguyên thủy của Đức Phật thì...
K: Không có hệ thống.
W.R: Bài pháp tuyệt vời nhất của Phật về thiền tuệ giác được gọi là Satipatthana (Tứ niệm xứ). Không có hệ thống.
K: Tôi đang nghe đây, thưa ngài.
W.R: Và điểm mấu chốt trong đó là Awareness (giác), sati (tiếng Pali), còn tiếng Phạn cổ (Sanskrit) là Smriti. Và Chú Tâm, Giác Tri tất cả mọi sự đang diễn ra, đừng toan tính lẩn tránh cuộc sống, sống trong hang động hoặc rừng già, ngồi như pho tượng v.v... Giác không phải là thế. Và Satipatthana có lúc được diễn dịch là chánh niệm, nhưng nghĩa chính xác của từ này là sự có mặt của giác, giác từng giây từng phút mọi động niệm, mọi hành động, giác tất cả mọi sự vật.
K: Giác này có thể đào tạo nuôi dưỡng không?
W.R: Không có vấn đề đào tạo nuôi dưỡng.
K: Đó là chỗ tôi muốn đề cập. Bởi vì các đạo sư, thầy tu với các hệ thống tư tưởng hiện đại về thiền, thiền Zen hiện đại, chắc ông biết mọi điều đó, đang ra sức đào tạo nuôi dưỡng thiền.
W.R: Vâng, tôi đã viết một tiểu luận nói về thiền Phật giáo đã được xuất bản ở Bỉ bởi sự bảo trợ của Hoàng tử Etienne Lamotte. Trong đó tôi đã nói rằng giáo lý này của Phật đã bị hiểu sai và áp dụng sai như một kỹ thuật luyện tâm qua nhiều thế kỷ. Lời dạy của Phật đã được triển khai và biến thành một kỹ thuật luyện tâm, cho nên thay vì giải thoát tâm trí, lại làm tù ngục tâm trí.
K: Đương nhiên, tất cả mọi loại thiền.
W.R: Nếu thiền biến thành một hệ tư tưởng.
K: Thưa ngài, phải chăng giác là vật gì đó do đào tạo tu dưỡng, trong ý nghĩa là nó được khiển dụng, giữ gìn và tạo ra?
W.R: Không, không phải vậy.
K: Vậy thì thiền phát sinh cách nào?
W.R: Không có việc phát sinh mà ông hãy hành thiền.
K: Khoan, thưa ngài, hãy nghe này. Tôi muốn khám phá, tôi không phê bình chi cả, tôi chỉ muốn khám phá xem thiền Phật giáo là gì. Bởi vì hiện nay có quá nhiều loại thiền Phật giáo khác biệt, thiền Tây Tạng, thiền Ấn Độ, thiền Sufi - trời ơi, chắc ngài biết mà, chúng như nấm mùa mưa mọc khắp nơi. Tôi chỉ muốn hỏi liệu giác có diễn ra thông qua tập trung tư tưởng?
W.R: Không, trong lãnh vực này thì không. Bất cứ ta làm việc gì ở đời đều cần tập trung tư tưởng. Điều đó hiểu được, nhưng ta đừng trộn lẫn Giác với thiền na (dhyana) và định (samadhi).
K: Riêng tôi, tôi không thích các từ này.
W.R: Bởi vì trong cốt lõi, chúng đều dựa vào việc tập trung tư tưởng.
K: Tôi hiểu. Đa số thiền được truyền bá trên khắp thế giới đều dính dáng với việc tập trung.
W.R: Trong thiền Zen và mọi sự tu tập khác biệt trong samadhis và dhyanas Phật giáo hay Ấn Độ giáo, động thái chủ yếu là tập trung tư tưởng.
K: Không có nghĩa lý chi cả, tôi phủ nhận sự tập trung.
W.R: Nhưng trong lời dạy chính xác và thuần túy của Đức Phật, thiền không phải là tập trung.
K: Thiền không phải là tập trung, hãy nói như thế đi. Vậy, giác này là gì, nó phát sinh cách nào?
W.R: Ông giác, giác mọi sự đang diễn ra. Hành động cực kỳ hệ trọng trong Satipatthana (Tứ niệm xứ) là sống trong hành động đang diễn ra trong khoảnh khắc hiện tại."
Con xin tri ân và đảnh lễ sư ông.
Ngày gửi: 21-05-2020
Câu hỏi:
Kính thưa Thầy!
Khi con chánh niệm quan sát thân tâm mình, con thường để tâm cao hơn đầu vài thước rồi nhìn trùm xuống thân thể mình, tách mình ra khỏi thân để quan sát trên 4 niệm xứ, như vậy con có thể thấy rõ ràng hơn. Thưa Thầy, con thực hành như vậy có đúng không hay con đã rơi vào ảo tưởng rồi. Nhờ Thầy dạy bảo thêm. Con kính lạy tri ân Thầy!
Ngày gửi: 14-02-2020
Câu hỏi:
Dạ kính thưa Thầy!
Khi tự quan sát, con thấy mình có xu hướng "xa mặt cách lòng". Khi ở bên cạnh ai, con hết lòng với họ nhưng chỉ vừa rời đi có vẻ như con rũ bỏ hết cảm xúc và kỷ niệm vừa qua như thể người dưng nước lã, không có gì đọng lại, không có ý muốn thân thiết hay quan tâm hơn. Con có đang đi lạc lối trong con đường tu tập tứ niệm xứ không ạ? Kính xin Thầy hoan hỷ chỉ đường cho con ạ. Con xin cúi đầu đảnh lễ Thầy!
Ngày gửi: 07-12-2019
Câu hỏi:
Con kính chào Thầy!
Thầy cho con được hỏi vài vấn đề con thắc mắc trong sự tu học ạ!
Con đọc kinh Tăng Chi Chương 10, Phẩm Song đối, mục Vô Mình có nói rằng thức ăn của Minh là 7 Giác chi, thức ăn của 7 Giác chi là 4 niệm xứ, thức ăn của tứ niệm xứ thân, khẩu ý đúng, thức ăn của thân khẩu ý là chế ngự các căn, thức ăn của chế ngự các căn là chánh niệm tỉnh giác, thức ăn của chánh niệm tỉnh giác là như lý tác ý, thức ăn của như lý tác ý là đức tin viên mãn, thức ăn của đức tin là nghe diệu Pháp, thức ăn của nghe diệu Pháp là Gặp bậc chân nhân.
1. Vậy chánh niệm tỉnh giác này có Phải là Chánh Niệm Tỉnh Giác mà Thầy nói đến trong Tinh Tấn - Chánh Niệm - Tỉnh giác Thầy vẫn hay giảng không ạ?
2. Chánh niệm (trong chánh niệm tỉnh giác) trong bài kinh Tăng chi đó giống hay khác Niệm trong bài kinh Tứ niệm xứ, trong Thất giác chi, trong Bát chánh đạo ạ?
3. Tứ niệm xứ, Tứ diệu đế, Thất giác chi giống hay khác nhau? Trạch pháp có phải là chánh tư duy không?
4. Thầy dạy rằng khi thấy khổ đế, tập đế thì ngay đó là đạo đế, diệt đế. Vậy thì cần gì tu tập 4 niệm xứ, hay thất giác chi ạ?
Bạch thầy con thấy mơ hồ quá, sao càng nghe người khác giảng càng đọc kinh điển con thấy rối ren như cuộn chỉ. Xin thầy khai thị cho con.
Tại sao khi con gặp chuyện đau buồn con ngồi suy tư thấy rằng tất cả là do con tham ái, do con ảo tưởng... Ngay lúc đó con không buồn, không trách người khác nữa. Nhưng vài ngày sau, hoặc khi ngồi thiền sự đau buồn đó vẫn khởi lên lại, nó cứ dai dẳng và kéo dài trong 1 thời gian rất lâu con mới hết được. Nếu như Thầy dạy thì chỉ cần cảm nhận như nó đang là, quay lại cái thực, suy tư thấy được bản chất thì ngay đó là diệt đế, vậy tại sao con vẫn còn nhớ lại chuyện cũ và bị vọng động trong thời gian dài?
Con xin cảm ơn Thầy.
Ngày gửi: 05-12-2019
Câu hỏi:
Kính bạch sư. Thành kính tri ân sư đã không quảng ngại thời gian để trả lời những thắc mắc của hàng Phật tử hậu học như chúng con, và trên đường tu học những thắc mắc càng nhiều sự giải nghi càng rộng thì sự giải ngộ và tín tâm cũng tăng trưởng theo đó, vì vậy có điều chi chưa thông suốt con xin được hỏi sư.
Trong kinh có câu "Tri huyễn tức ly ly huyễn tức Giác" đối với tất cả Pháp (Thân Thọ Tâm Pháp) và nếu buông được ngay trong sát-na Tâm vừa chớm sanh khởi đó thì các tâm sở, lậu hoặc, tập khí... cũng theo đó tự mất dần, như vậy vẫn có Tánh biết các pháp mà không qua quá trình trải nghiệm, hai nữa điều này dẫn đến hiệu ứng là Tâm không bị đồng hóa với các pháp và tách rời được các cảm thọ khi chúng sanh khởi cùng Tâm, điều con hiểu như trên có gì không thông suốt, kính mong sư khai thị.